Ból szczęki lub żuchwy to stosunkowo powszechne zjawisko i może Cię dotknąć na każdym etapie Twojego życia. Niezależnie od tego, czy jest to bolesność, wrażliwość zębów czy ostry ból, zawsze jest to bardzo nieprzyjemne uczucie.
Jeśli ból trwa dłużej niż kilka dni, prawdopodobnie należy odwiedzić dentystę lub lekarza. Choć ból szczęki lub żuchwy czasami ustępuje samoistnie, to jego powodem mogą być problemy ze stawami, nerwami czy zębami.
Po poznaniu pierwotnej przyczyny bólu stomatolog lub lekarz specjalista może zaoferować pomoc i/lub leczenie danego schorzenia.
Co powoduje ból szczęki lub żuchwy?
1. Dysfunkcja stawu i mięśni skroniowo-żuchwowych
Jedną z najczęstszych przyczyn bólu żuchwy jest dysfunkcja stawu i mięśni skroniowo-żuchwowych, która dotyka około 1 na 8 osób, w którymś momencie ich życia. Dolegliwość ta występuje, gdy „zawiasy” po obu stronach żuchwy, zwane stawami skroniowo-żuchwowymi, zostają uszkodzone lub nadwyrężone.
Ból stawu skroniowo-żuchwowego odczuwany jest jako delikatny ból żuchwy lub klikanie żuchwy, które jest bardziej bolesne podczas poruszania nią podczas jedzenia, mówienia lub ziewania. Ból może również promieniować do uszu, głowy, szyi lub ramion.
2. Problemy z zatokami/bóle głowy
Jeśli zatoki ulegną zakażeniu, mogą utracić drożność, co uniemożliwia odprowadzanie śluzu. Stan ten jest nazywany zapaleniem zatok i powoduje ból szczęki.
Klasterowe bóle głowy, jeden z najbardziej bolesnych rodzajów bólu głowy, może również powodować ból szczęki. Bóle głowy i dysfunkcja stawu i mięśni skroniowo-żuchwowych zwykle idą w parze, choć lekarze wciąż nie są pewni, czy te schorzenia są ze sobą powiązane.
3. Ból nerwu trójdzielnego
Nerw trójdzielny jest odpowiedzialny za czucie wewnątrz twarzy i pomaga w funkcjach motorycznych gryzienia i żucia. Jeśli naczynie krwionośne uciska nerw trójdzielny zbyt mocno, może powodować bardzo silny, nagły ból – czasami opisywany jako „wstrząs elektryczny”.
4. Ząb mądrości
Jeśli zęby mądrości są ściśnięte, mogą rozwijać się pod niewłaściwym kątem i naciskać na kość szczęki i żuchwy oraz sąsiadujące zęby. Może to powodować ból zęba mądrości w szczęce lub żuchwie, jak również infekcję, obrzęk i zaczerwienienie wokół dziąsła.
5. Choroby – świnka i tężec
Świnka jest zakaźną infekcją wirusową, która powoduje obrzęk bocznej części jamy ustnej, ból i trudności w poruszaniu żuchwą.
Tężec jest infekcją bakteryjną, która może rozwinąć się poprzez skaleczenie lub zadrapanie na skórze. Jednym z najwcześniejszych objawów tężca jest zesztywnienie szczęki, której towarzyszą skurcze mięśni i szczękościsk.
6. Problemy stomatologiczne (ból zębów, ubytki i inne)
Problemy z zębami mogą być bardzo zróżnicowane i często powodują ból szczęki lub żuchwy. Niektóre z problemów stomatologicznych powodujących tego rodzaju ból obejmują:
Ból zęba, zwykle spowodowany próchnicą lub ropniem.
Choroby dziąseł (zapalenie przyzębia), które nieleczone mogą poważnie wpłynąć na kości szczęki i żuchwy.
Bruksizm, stan powodujący zgrzytanie zębami lub ich zaciskanie.
Wada zgryzu (nierównomierny zgryz) występuje wtedy, gdy zęby górne i dolne nie stykają się równomiernie.
Aby właściwie zdiagnozować i leczyć ból szczęki lub żuchwy, warto skonsultować się ze stomatologiem. W oczekiwaniu na wizytę, upewnij się, że odpowiednio dbasz o higienę jamy ustnej.
Używaj ciepłej wody z solą lub antybakteryjnego płynu do płukania jamy ustnej i myj zęby antybakteryjną pastą, np. z fluorkiem cyny. Zdrowa higiena jamy ustnej może pomóc w zapobieganiu rozwojowi problemów z zębami – znajdź najlepszą dla siebie pastę do zębów, elektryczną szczoteczkę do zębów, płyn do płukania jamy ustnej i nić dentystyczną.
Leczenie bólu szczęki i żuchwy
Jeśli zastanawiasz się, jak złagodzić ból szczęki lub żuchwy, pocieszający może być fakt, że leczenie jest zazwyczaj nieinwazyjne a ból często przechodzi sam.
Jednakże, jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy skonsultować się z lekarzem i rozważyć następujące opcje leczenia bólu szczęki lub żuchwy.
Ochraniacz na zęby Jeśli cierpisz na dysfunkcję stawu skroniowo-żuchwowego lub bruksizm, może zostać Ci przepisany ochraniacz na zęby, który będziesz zakładać na noc, aby zapobiec zgrzytaniu zębami lub klikaniu stawu. Dzięki temu zapobiegniesz poważnym uszkodzeniom stawu skroniowo-żuchwowego.
Środki rozluźniające mięśnie Leki rozluźniające mięśnie, takie jak diazepam, mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni żuchwy i twarzy oraz zapobiec zaciskaniu zębów i skurczom.
Zastrzyki z Botoxu® Wstrzykiwany w mięśnie twarzy Botox® może złagodzić ból spowodowany dysfunkcją, rozluźnić mięśnie, zmniejszyć bóle głowy i ból szczęki i żuchwy oraz wyeliminować zgrzytanie zębami.
Operacja szczęki Operację można rozważyć, jeśli zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego są poważne, a objawy przedłużają się, są bardzo bolesne i ograniczają wykonywanie codziennych czynności, takich jak jedzenie, mówienie czy pełne otwieranie ust.
Kuracja domowa i zmiany stylu życia łagodzące ból szczęki i żuchwy
Choć konsultacja z lekarzem jest bardzo ważna w procesie skutecznego leczenia bólu szczęki i żuchwy, poniższe wskazówki i porady mogą pomóc złagodzić objawy bólu podczas oczekiwania na wizytę.
Joga i medytacja Możesz wziąć udział w zajęciach jogi lub medytacji z instruktorem, aby złagodzić stres, który może powodować nasilenie bólu szczęki lub żuchwy.
Unikaj pokarmów wymagających intensywnego gryzienia Jedzenie twardych, wymagających intensywnego gryzienia pokarmów, takich jak orzechy, nasiona, płatki śniadaniowe lub żelki może powodować niepotrzebne obciążenie szczęki i żuchwy oraz nasilać objawy.
Leki bez recepty Przeciwzapalne leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen, mogą pomóc złagodzić dyskomfort związany z bólem szczęki i żuchwy, jednocześnie zmniejszając obrzęk.
Leki na receptę Lekarz może przepisać leki przeciwbólowe lub rozluźniające mięśnie, aby zmniejszyć ból szczęki i żuchwy oraz zapobiec zaciskaniu zębów.
Zimne okłady Możesz zrobić zimny kompres, umieszczając kostki lodu w plastikowej torebce, a następnie zawijając w miękki ręcznik – złagodzi to ból szczęki i żuchwy. Należy go stosować przez 10-20 minut i w razie potrzeby powtarzać.
Ćwiczenia łagodzące ból szczęki i żuchwy Spróbuj delikatnie masować szczękę i żuchwę, aby złagodzić dyskomfort, a jeśli chce Ci się ziewać, spróbuj podeprzeć żuchwę ręką. Może to zapobiec bolesnym ziewnięciom spowodowanym zbyt szerokim otwieraniem żuchwy.
Często zadawane pytania
Dlaczego boli mnie jedna strona szczęki/żuchwy?
Ból szczęki/żuchwy dotykający tylko jednej strony może być spowodowany świnką — infekcją wirusową powodującą obrzęk wokół twarzy. Może być również spowodowany ubytkiem, ropniem zęba, dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego lub zapaleniem zatok.
Co powoduje ból szczęki/żuchwy w okolicy ucha?
Częstą przyczyną bólu szczęki/żuchwy w okolicy ucha jest dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego, która powoduje nie tylko ból i sztywność stawu, ale także mięśni go otaczających oraz ucha wewnętrznego.
Czy zęby mądrości mogą powodować ból szczęki/żuchwy?
Ściśnięty ząb mądrości może rozwinąć się pod niewłaściwym kątem, powodując ból szczęki lub żuchwy, infekcję, obrzęk i/lub zaczerwienienie dziąsła.
Źródła:
https://www.healthline.com/health/jaw-pain#how-to-find-relief
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tmj/diagnosis-treatment/drc-20350945