Podobnie jak zęby i dziąsła, szczęka i żuchwa również odgrywają ważną rolę w zdrowiu jamy ustnej. Kiedy pracują prawidłowo, prawdopodobnie w ogóle o nich nie myślisz, ale każda nieprawidłowość w zgryzie może mieć wpływ na sposób żucia, a także na Twoje zdrowie.
Jeśli zęby są ustawione właściwie, górny rząd będzie lekko zachodził na cały dolny rząd. Jeśli jednak przedni rząd zębów jest wyraźnie z przodu lub dolny rząd wychodzi przed górny, możesz mieć przodozgryz, tyłozgryz lub zgryz krzyżowy.
Aby chronić szkliwo i ogólny stan zdrowia jamy ustnej, należy znać oznaki wskazujące na nieprawidłowy zgryz i wiedzieć, jakie rozwiązania może zaproponować stomatolog w celu korekty przodozgryzu lub tyłozgryzu.
Co to jest przodozgryz i co go powoduje?
Jeśli stomatolog wspomniał, że Twoje górne przednie zęby są bardziej wysunięte do przodu niż dolne, oznacza to, że masz przodozgryz. W większości przypadków będzie to niewielka nieprawidłowość w ustawieniu zębów, jednak przodozgryz może mieć również poważny charakter. Przyczyny przodozgryzu mogą być dziedziczne lub związane z nawykami dotyczącymi jamy ustnej, które mogą rozwinąć się w młodym wieku.
1. Genetyka
Przodozgryz jest najczęściej spowodowany wielkością i kształtem szczęki i żuchwy lub zębów, dlatego uważa się że wada ta jest uwarunkowana genetycznie.
2. Zgrzytanie zębami
Zgrzytanie zębami jest bardziej powszechne u dzieci oraz osób, które ssały kciuk ponad oczekiwany wiek; te nawyki mogą prowadzić do nieprawidłowego ustawienia szczęki i żuchwy, a w konsekwencji do powstania przodozgryzu w miarę ich rozwoju.
3. Oddychanie przez usta
Oddychanie przez usta jest oznaką niedrożności nosowych dróg oddechowych. Może to prowadzić do zmian we wzroście twarzoczaszki, a w konsekwencji do wad zgryzu, takich jak przodozgryz.
4. Nawyki z dzieciństwa
Przyczyny przodozgryzu występujące we wczesnym dzieciństwie to ssanie kciuka, naciskanie na zęby językiem, używanie smoczka po ukończeniu 3. roku życia i karmienie butelką po okresie niemowlęcym.
Jak wyleczyć przodozgryz?
Aby zaradzić przodozgryzowi, zazwyczaj należy udać się do ortodonty w celu zastosowania jednej z poniższych metod:
1. Aparat ortodontyczny
Idealny czas na zastosowanie aparatu ortodontycznego w walce z przodozgryzem to okres pomiędzy 10. a 14. rokiem życia. Nieprawidłowy zgryz można wyprostować również w wieku dorosłym, choć leczenie może wtedy trwać dłużej.
Jeśli zdecydujesz się na tę metodę korekcji, ważne jest, aby utrzymywać dobrą higienę jamy ustnej przez cały okres leczenia. Warto wybrać jak najlepszą elektryczną szczoteczkę do zębów do oczyszczania przestrzeni wokół aparatu ortodontycznego.
2. Chirurgia
Jeśli wada zgryzu jest związana z problemami szczękowymi lub szkieletowymi, ortodonta może zalecić operację przodozgryzu w celu skorygowania nieprawidłowości. W ciężkich przypadkach stłoczenia zębów w jamie ustnej, jako leczenie przodozgryzu w połączeniu z zabiegiem chirurgicznym może być zalecany zabieg usunięcia zębów.
3. Ekspander podniebienny
Jeśli przodozgryz ma przyczynę szkieletową, często zaleca się zastosowanie aparatów ortodontycznych, które mocuje się za zębami. Wywierają one stały, delikatny nacisk w celu przesunięcia kości i zębów dalej na zewnątrz.
4. Ortodontyczne nakrycie głowy
W przypadku pacjentów w wieku przedszkolnym i szkolnym stosuje się aparaty nagłowne, które zwiększają ruchomość szczęki i żuchwy oraz są mocowane za pomocą gumek do aparatów ortodontycznych. Taki aparat nosi się przez cały dzień w celu zmiany pozycji szczęki i uniknięcia konieczności operacji.
Co to jest tyłozgryz i co go powoduje?
Jeśli żuchwa wystaje przed górne zęby, dentysta prawdopodobnie wyjaśni Ci, czym jest tyłozgryz. Wada zgryzu może być łagodna, ale jeśli nieprawidłowe ustawienie żuchwy jest poważne, może powodować trudności z żuciem lub mówieniem, a także ból jamy ustnej i twarzy.
1. Genetyka
Tyłozgryz jest najczęściej dziedziczony – prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest większe, jeśli u innego członka rodziny również występuje ta wada zgryzu.
2. Oddychanie przez usta
Oddychanie przez usta jest oznaką niedrożności nosowych dróg oddechowych. Może prowadzić do zmian we wzroście twarzoczaszki, a w konsekwencji do wad zgryzu, takich jak tyłozgryz.
3. Nawyki z dzieciństwa
Przyczyny tyłozgryzu występujące we wczesnym dzieciństwie to ssanie kciuka, naciskanie na zęby językiem, używanie smoczka po ukończeniu 3. roku życia i karmienie butelką po okresie niemowlęcym.
4. Inne
Inne możliwe przyczyny tyłozgryzu to nietypowe połykanie, wielkość języka i zaburzenia równowagi hormonalnej.
Powikłania związane z tyłozgryzem:
1. Ból
Nienaturalna pozycja szczęki w przypadku tyłozgryzu powoduje nieprawidłowe obciążenie jamy ustnej i okolicznych stawów, co może powodować ból.
2. Nieprawidłowe ustawienie zębów
Ponieważ w przypadku tyłozgryzu nacisk jest wywierany nierównomiernie, wada ta może powodować obciążenie podczas gryzienia.
3. Trudności w gryzieniu
Innym powodem, dla którego korekta tyłozgryzu jest często zalecana przez stomatologów, jest trudność w przeżuwaniu i połykaniu pokarmów.
4. Zmiana kształtu twarzy
Położenie szczęki w przypadku tyłozgryzu może znacząco wpłynąć na wygląd twarzy, dlatego stanowi również problem natury estetycznej. Połączone skutki tyłozgryzu, jak zmiana kształtu twarzy, przewlekły dyskomfort i utrudnienie wymowy czy trudności w oddychaniu sprawiają, że pacjenci często decydują się na korekcję tej wady.
Jak skorygować tyłozgryz?
Lekarze stomatolodzy oraz ortodonci niemal zawsze zalecają korektę tyłozgryzu, ponieważ wada nie cofnie się sama.
1. Aparat ortodontyczny
W przypadku dzieci i nastolatków z tyłozgryzem aparaty ortodontyczne są idealnym rozwiązaniem pozwalającym na skorygowanie nieprawidłowego ustawienia zębów w miarę rozwoju szczęki i żuchwy. Po okresie dzieciństwa, w celu korekcji tyłozgryzu, częściej zalecane są metody takie jak ekstrakcja zębów.
2. Operacje chirurgiczne
Innym leczeniem ortodontycznym, które częściej zaleca się w ciężkich przypadkach u osób dorosłych, jest operacja tyłozgryzu, która przesuwa szczękę do przodu lub żuchwę do tyłu. Elementem tego zabiegu może być również ekstrakcja w celu zwiększenia przestrzeni na zęby.
3. Ekspander podniebienny
Jeśli tyłozgryz ma przyczynę szkieletową, często zaleca się zastosowanie aparatów ortodontycznych, które mocuje się za zębami. Wywierają one stały, delikatny nacisk w celu przesunięcia kości i zębów dalej na zewnątrz.
4. Ortodontyczne nakrycie głowy
W przypadku pacjentów w wieku przedszkolnym i szkolnym stosuje się aparaty nagłowne, które zwiększają ruchomość szczęki i żuchwy oraz są mocowane za pomocą gumek do aparatów ortodontycznych. Taki aparat nosi się przez cały dzień w celu zmiany pozycji szczęki i uniknięcia konieczności operacji.
Co to jest zgryz krzyżowy i co go powoduje?
Zgryz krzyżowy występuje wtedy, gdy górny rząd zębów po obu stronach jamy ustnej spoczywa wewnątrz dolnego rzędu zębów.
1. Genetyka
Jeśli zgryz krzyżowy ma podłoże szkieletowe lub zębowe, prawdopodobnie jest on uwarunkowany genetycznie. Istnieją jednak również inne przyczyny zgryzu krzyżowego, wynikłe z okoliczności i nawyków.
2. Oddychanie przez usta
Wpływ oddychania przez usta na ułożenie podniebienia i rozwój zębów może prowadzić do powstania zgryzu krzyżowego.
3. Opóźnione wyrzynanie się zębów stałych
Opóźnione wypadanie zębów mlecznych lub opóźnione wyrzynanie się zębów stałych może prowadzić do przesunięcia się szczęki w kierunku zgryzu krzyżowego przedniego w celu kompensacji.
4. Nawyki z dzieciństwa
Również nawyki z dzieciństwa, takie jak ssanie kciuka przez dłuższy czas, mogą przyczynić się do nieprawidłowego ustawienia zębów w zgryzie krzyżowym.
Jak skorygować zgryz krzyżowy?
1. Przezroczyste nakładki (takie jak Invisalign)
W przeciwieństwie do tradycyjnych aparatów ortodontycznych, przezroczyste nakładki są transparentne i dopasowane do konturu zębów. W niektórych przypadkach mogą być idealnym rozwiązaniem w korekcie zgryzu krzyżowego.
2. Aparat ortodontyczny
Bardziej widocznym typem aparatu korygującego zgryz krzyżowy są tradycyjne aparaty ortodontyczne.
3. Ekspander podniebienny
Jeśli zgryz krzyżowy ma przyczynę szkieletową, często zaleca się zastosowanie aparatów ortodontycznych, które mocuje się za zębami. Wywierają one stały, delikatny nacisk w celu przesunięcia kości i zębów dalej na zewnątrz.
4. Operacja szczęki
W przypadku osób dorosłych z poważniejszymi objawami zalecana jest operacja zgryzu krzyżowego w celu prawidłowego ustawienia szczęki.
Źródła:
https://www.aaoinfo.org/blog/what-is-a-deep-bite/
https://bhamorthodontics.com/overbites-underbites-crossbites-understanding-difference/
https://www.healthline.com/health/crossbite
https://uihc.org/health-topics/surgical-treatment-correct-bad-bite-frequently-asked-questions