Codziennie widzimy swoje zęby — podczas czyszczenia nicią dentystyczną, szczotkowania albo kiedy się uśmiechamy do lustra, wychodząc z domu. Ale czy wiesz, ile masz zębów?
Być może pamiętasz, ile mamy zębów jeszcze ze szkoły albo od ortodonty, który zakładał Ci aparat. Jednak gdy zbliżamy się do dorosłości, struktura naszych zębów zmienia się, a ich liczba wzrasta, gdy wyrzynają się zęby mądrości — przez to dorośli mogą nie wiedzieć, ile naprawdę mają zębów.
W dzieciństwie wyrasta 20 zębów tzw. mlecznych, które zostają następnie zastąpione 32 zębami stałymi. Nasze zęby stałe w różny sposób odpowiadają za funkcje jamy ustnej i zawierają różne rodzaje tkanek.
Im więcej będziemy wiedzieć o tym, z czego powstają nasze zęby i jaka jest ich rola, tym łatwiej będzie nam dbać o ich czystość i zdrowie przez całe życie.
Z czego powstają zęby?
Wszystkie zęby człowieka składają się z tkanki zębowej czyli z komórek, które rozwijają się razem, aby pełnić określone funkcje. Każdy ząb zawiera cztery różne tkanki — od miękkiej i wrażliwej po twardą jak kość. Każda tkanka pełni swoją rolę w anatomii zęba i każda jest niezbędna do tego, aby nasze zęby i jama ustna były zdrowe.
1. Szkliwo
Szkliwo pełni rolę „ochroniarza” — chroni zęby przed szkodliwymi bakteriami i zakażeniem i jest to najtwardsza tkanka w całym organizmie człowieka. Jako zewnętrzna powłoka korony, ta twarda substancja osłania wrażliwą, unerwioną tkankę, która znajduje się pod spodem, i pomaga zębom wytrzymać obciążenie, jakie powstaje podczas przeżuwania żywności.
Szkliwo nazębne może zmieniać temperaturę po zetknięciu z gorącą lub zimną żywnością, jednocześnie rozszerzając się lub kurcząc, aby chronić ząb przed bólem spowodowanym ekstremalną zmianą temperatury. Jeśli pijąc zimną wodę sodową, odczuwasz ból, to niewykluczone, że Twoje szkliwo zaczęło się zużywać, przez co poczucie zimna przedostaje się do nerwów pod spodem.
2. Miazga
Miazga jest tkanką miękką, która tworzy wnętrze zęba. Miazga jest bardzo wrażliwa i unerwiona, zawiera także tkankę łączną i pomaga odżywiać ząb za pośrednictwem naczyń krwionośnych. Miazga składa się z dwóch części: kanału zębowego i komory miazgi. Krew i sygnały nerwowe płyną kanałem zębowym do komory miazgi.
3. Zębina
Zębina to twarda, żółtawa substancja, która znajduje się pod szkliwem nazębnym. Otaczając miazgę, zębina pomaga chronić miękkie wnętrze zęba przed niebezpiecznymi bakteriami, nadając zębowi naturalny, żółtawy kolor. Zużycie szkliwa nazębnego spowodowane spożywaniem słodkich i kwaśnych potraw może bardziej odsłonić zębinę, nadając zębom bardziej żółty odcień. Obecnie jednak jest wiele sposobów na wybielenie zębów.
4. Cement
Cement jak sama nazwa wskazuje jest niezwykle twardy — tak jak kości znajdujące się w organizmie człowieka. Jest to zwapniała tkanka, która znajduje się wewnątrz dziąseł, otaczając zewnętrzną powłokę korzenia i pomagając w naprawie i regeneracji zębów. Cement utrzymuje także zęby w szczęce.
Nazwy zębów / Rodzaje zębów
Po wyrośnięciu wszystkich zębów stałych ich liczba wynosi 32 i dzieli się na kilka różnych grup: siekacze, kły, zęby przedtrzonowe, zęby trzonowe i zęby mądrości.
Jednak liczba zębów to tylko część naszej wiedzy o tym, jak zęby przetwarzają żywność, zwalczają infekcje i dbają o zdrowie jamy ustnej. Które zęby należą do poszczególnych grup i do czego służą?
1. Siekacze
Uśmiechnij się do siebie w lustrze — zęby, które zobaczysz jako pierwsze to najprawdopodobniej siekacze. Znajdują się po środku ust — 4 w dolnym i 4 w górnym rzędzie. Są płaskie, szerokie i mają zaostrzone krawędzie, które doskonale się nadają do przegryzania tego, co lubisz jeść.
2. Kły
Kły są ostre i spiczaste. Dwa kły znajdują się w górnym i dwa w dolnym rzędzie zębów. Ich rolą jest rozgryzanie twardszych potraw, takich jak stek albo spieczone pieczywo.
3. Zęby przedtrzonowe
Zęby przedtrzonowe mają płaski wierzch pokryty nierównościami. Są podobne do zębów trzonowych, ale można je rozpoznać po tym, że zęby przedtrzonowe są mniejsze i znajdują się bardziej z przodu szczęki, a zęby trzonowe z tyłu. Człowiek ma 8 zębów przedtrzonowych: po cztery w górnym i dolnym rzędzie — ta symetria pomaga im w dociskaniu żywności podczas rozdrabniania.
4. Zęby trzonowe
Zęby trzonowe to duże zęby, które są z tyłu jamy ustnej i są najmocniejsze ze wszystkich zębów. Mamy ich po 6 w górnym i dolnym rzędzie zębów — są to prawdziwi „siłacze”, którzy pomogą rozetrzeć nawet najtwardszą potrawę na tak małe kawałki, które zdołamy połknąć.
5. Zęby mądrości
Niestety dzięki nim nie stajemy się mądrzejsi — kiedy wyrastają oznacza to jedynie, że stajemy się starsi. Cztery zęby mądrości można by nazwać zębami zatrzonowymi, ponieważ wyrastają z tyłu jamy ustnej.
Czasem dentysta musi usunąć zęby mądrości, aby zapewnić pozostałym zębom odpowiednią przestrzeń do pracy bez bólu i opuchlizny. Ale nie ma się czym przejmować — zęby mądrości nie mają żadnej ważnej funkcji i są dobrym przykładem tego, jak ewolucja zmieniła nasz organizm.
Niektórzy z nas mogli być zmuszeni do usunięcia zębów z przyczyn stomatologicznych lub medycznych, ale większość osób dorosłych ma 32 stałe zęby. Liczba ta obejmuje zęby mądrości, które wyrzynają się na późniejszym etapie życia i mogą boleć podczas wzrastania. Jeśli Ci to przeszkadza, porozmawiaj z dentystą, który poleci najlepszy sposób na usunięcie zębów mądrości.
Źródła:
https://www.laurichdentistry.com/how-many-teeth-does-a-human-have/
https://www.healthline.com/health/how-many-teeth-do-adults-have
https://www.webmd.com/oral-health/picture-of-the-teeth#1
https://www.mainstreetsmiles.com/news-and-articles/how-many-teeth-do-children-have/